Kadınlar 3 Nisan 1930 İlk Seçilme Hakkı Kutlu Olsun
Başkanımız Terlan KAYA, 3 Nisan 1930 kadına ilk seçme seçilme hakkının yıl dönümünü kutladı
03 Nisan 2021 - 16:46
Türkiye'de kadınlar, 1930 yılından itibaren çıkarılan bir dizi yasa ile yerel ve genel seçimlerde seçme ve seçilme hakkına sahip oldu.
1930: Belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı
Kadınlar ilk önce, 1930 yılında belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkına kavuştu.
3 Nisan 1930’da Belediye Kanunu'nunda yapılan düzenlemeyle yerel siyasette yer alma ve yöneticileri belirleme hakkı elde eden cumhuriyet kadınları, en demokratik haklarını ilk kez bu yılın sonuna doğru gerçekleşen seçimlerde kullandı. Çok sayıda kadın belediye meclislerine girdi.
1933: Muhtar seçme ve seçilme hakkı
1933 yılına gelindiğinde Köy Kanunu’nunda yapılan değişiklikle kadınlar artık muhtar ve heyetlerine seçme ve seçilme hakkına da sahip oldu.
İlk kadın muhtar: Gül Esin
Yapılan ilk yerel seçimde, Aydın’ın Çine ilçesine bağlı Demirdere köyünde, (Bugünkü Karpuzlu ilçesi) seçimi kazanan Gül Esin, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın muhtarı olarak tarihe geçti.
Ve 1934: Milletvekili seçme ve seçilme hakkı
Kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkını veren yasal düzenleme, 1934 yılında Anaayasa ve Seçim Kanunu’nda değişiklik yapılması sonucu gerçekleşti. 5 Aralık 1934 tarihinde görüşülen öneri, 317 sandalyeli Meclis'te, 258 milletvekilinin katıldığı oturumda ve tamamının oyuyla kabul edildi. Böylece kadınlar 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkına sahip oldu.
Çok sayıda Avrupa ülkesinden önce
Atatürk, kadınlara çok sayıda Avrupa ülkesinden daha önce bu demokratik hakkın verilmesini sağlamıştı.
Türkiye, Fransa, İtalya, Hırvatistan, Slovenya’dan 11, Romanya’dan 12, Bulgaristan’dan 13, Belçika’dan 14, Yunanistan’dan 15, İsviçre’den ise 36 yıl önce kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanımıştı.
Türkiye o günlerde, parlamentodaki kadın sayısı oranıyla dünyada ikinci sırada yer aldı..
Seçilme Hakkının Yıl Dönümünde TBMM’ye Seçilen İlk Kadın Milletvekilleri
Türkiye’deki kadınlar milletvekili olabilmek için ilk adımı 1923’te atmışlardı. Bu adım, kadınların 1923 yılında Nezihe Muhiddin önderliğinde ilk kadın partisi “Kadınlar Halk Fırkası”nı kurma isteğidi...
Kadınların ilk kez oy kullandığı ve aday olabildiği TBMM V. Dönem seçimleri 8 Şubat 1935’te yapıldı.
17 kadın milletvekili ilk kez TBMM’ye girdi. Ara seçimlerde bu sayı 18’e ulaştı. Böylece kadın vekiller, 400 vekilin bulunduğu TBMM'de tüm milletvekillerinin yüzde 4,5'ini oluşturdu.
24 Haziran seçimlerinde oran: %17
2017 Siyasette Kadın Raporu'na göre Türkiye, Meclis’te yüzde kadın vekil oranıyla 186 ülke arasında 132. sırada yer alıyordu.
7 Haziran 2015 seçimlerinde Meclis'e 98 kadın milletvekili girdi ve kadınlar Meclis çatısında yüzde 17.8 oranında temsil edildi.
1 Kasım seçimlerinde Meclis'e girebilen kadın sayısı 81'e, oran yüzde 14.5'e geriledi.
24 Haziran seçimleriyle bu oran %17,48'e yükselmiş olsa da kadın ve erkeğin eşit temsili açısından yeterli bir oran yakalanamadı.
Türkiye, 118. sırada yer alıyor
Euronews Türkçe'de yer alan habere göre, 85 yıllık mücadelenin ardından halihazırda meclisteki 600 milletvekilinin sadece 102’si, yani yüzde 17’si kadınlardan oluşuyor ve bu oranla Türkiye dünya çapında 118.sırada yer alıyor. İsviçre’de ise bu oran yüzde 42.
Türkiye’de sadece 63 kadın büyükelçi bulunuyor.
Kaynak: https://onedio.com/haber/kadinlarimiz-85-yil-once-bugun-secme-ve-secilme-hakkina-kavustu-dunyada-2-siradaydik-simdi-118-798711
05/12/2019
YORUMLAR